TEXT ME LEEUWARDEN • Young Curators

TEXT ME LEEUWARDEN 2022 • Young Curators


Bezoekende curatoren op LUNA Young Masters – Feedback van een internationale uitwisseling 

[Foto boven (van links naar rechts) Celica Fitz, Iris Rijnsewijn, Meriam Gaied, Dhia Dhibi en Mpumelelo Buthelezi]

Het TEXT ME – Project

Door Irene Xochitl Urrutia – curator LUNA Young Masters 2021 en 2022

In 2022 hielden we de tweede editie van TEXT ME als onderdeel van het LUNA festival. Het tiendaagse leerprogramma nodigde vijf opkomende culturele professionals met interesse in curatorieel schrijven uit om het festival te bezoeken. Met lezingen en workshops van Bettina Pelz, Elisabbetta Cuccaro en Emily Sarsam onderzocht TEXT ME Leeuwarden de relatie tussen kunstenaar en curator; kunst en tekst; taal en materie; ervaringen en lichamen. Tijdens en na hun bezoek schreef elke deelnemer een tekst over een van de kunstwerken in de LUNA Young Masters-tentoonstelling, een show bestaande uit vijftien werken van opkomende kunstenaars die de kern van het festival vormen. Deze collectie is het resultaat.

Het programma moedigde elke curator aan om door middel van hun schrijven een dialoog aan te gaan met de kunstwerken en de kunstenaars. De vijf deelnemers kwamen uit Duitsland, Nederland, Zuid-Afrika en Tunesië. Elk heeft unieke expertises – zowel in de vorm van technische en professionele vaardigheden, als in hun geleefde ervaringen en culturele contexten. Als gevolg hiervan vindt de lezer in deze collectie theorieën en kunsthistorische referenties in interactie met culturele contexten, onderbuikreacties en vreemde toevalligheden. Ik ben er vast van overtuigd dat deze collectie aantoont dat we als curatoren interessantere en uitdagendere gesprekken over kunst kunnen creëren door te leven en te spreken vanuit onze subjectiviteiten.

In deze zin komen naar mijn mening al deze teksten overeen met de doelen van het schrijven van curatoren zoals uiteengezet door het TEXT ME-programma: ze bieden originele, toegewijde en onthullende lezingen van de kunstwerken. Tegelijkertijd laten ze zien hoe de kunstwerken zelf uitnodigen tot nieuwe lezingen van wereldgebeurtenissen en hedendaagse contexten. Met deze dialogische beweging staan deze essays voor het potentieel van taal om gesprekken met kunst te beginnen, te verbreden en voort te zetten.

Bedankt aan iedereen die dit fantastische programma mogelijk heeft gemaakt: het LUNA-team, het TEXT ME Leeuwarden-team en iedereen in onze lokale en wereldwijde netwerken die dit avontuur hebben ondersteund.

Irene Xochitl Urrutia

Dhia Dhibi‘s tekst “Repulsion/Fascination” gaat over de Highway to Hell van Damien Troadec. De installatie is samengesteld uit meerdere elementen, waarvan vele angstaanjagend en uitdagend, en raakt thema’s als herinnering, geweld en kindertijd. Dhia’s prestatie, die dit onderwerp rechtstreeks confronteert, is om met passie en eerlijkheid in de complexiteit van het werk te duiken. De tekst neemt ons mee op een reis in vijf momenten die de ervaring van de auteur van de installatie weerspiegelt, van verrassing en ongemak tot nieuwsgierigheid en obsessie. Door een erudiete liefde voor filosofie te combineren met een voorbeeldige kennis van culturele referenties, biedt Dhia de lezer een rijke studie van Highway to Hell. Als het werk van Damien een sterrenbeeld is, benadrukken, verlengen en hervormen Dhia’s woorden de gedurfde lijnen die het met elkaar verbinden.

Meriam Gaied is zowel ingenieur als curator. Met een technische en wetenschappelijke achtergrond was het Vanina Tsvetkova’s We Ourselves and Us die haar aandacht trok: een responsieve installatie die het beeld van het publiek in een ruimte vangt en vervormt. Meriam begint met de scherpe observatie dat veel mediakunstenaars alleen hun idee conceptualiseren en vervolgens samenwerken met (of simpelweg inhuren) een technicus om hun werk te realiseren. Vanina daarentegen bouwt al haar werk zelf. Door de rol van een ingenieur te vergelijken met die van een kunstenaar, daagt Meriam de vrijheid uit die ons schijnbaar wordt geboden door zowel creativiteit als technologie. Daarbij raakt ze een van de meest opwindende mogelijkheden van mediakunst van vandaag aan: het vermogen om de technologische hulpmiddelen die de hedendaagse realiteit vormgeven in vraag te stellen.

Celica Fitz‘s tekst “Do you feel synchronized?” gaat over de installatie Ole Lukøje van Ida Leitjing. Het werk is een installatie bestaande uit tien glazen containers die in een cirkel hangen, periodiek gevuld en geleegd met zand. Het zand is gemaakt van kwarts, het materiaal dat wordt gebruikt in moderne tijdwaarnemingsapparaten. Gebruikmakend van haar achtergrond in de kunstgeschiedenis en interviews met de kunstenaar, onthult Celica laag na laag van rijke betekenis in de installatie. Alles is verbonden, zo lijkt het, door de titel van het werk: Ole Lukøje is de “Sandman” van verhaaltjes voor het slapengaan en volksverhalen. In Celica’s tekst is tijd geen universele waarheid, maar een culturele constructie: een verhaal dat keer op keer wordt verteld en opgevoerd, waardoor verschillende ritmes en betekenissen ontstaan. “Voel je je gesynchroniseerd?” onthult de vreemdheid in de normale delen van het dagelijks leven: verhaaltjes voor het slapengaan, stof, treinvertragingen, slaap en dromen.

Mpumelelo Buthelezi is in de eerste plaats fotograaf en in de tweede plaats schrijver. Vanuit zijn eigen interesse in licht ontwikkelt hij een dialoog in vier delen met Sheng Jie Snow’s Phantom, een installatie van transparante vazen, water en hanglampen. Eerst presenteert hij foto’s van Snows installatie, vergezeld van korte, verhelderende lezingen van de beelden: hij merkt de spirituele kwaliteiten van licht op, of trekt een analogie tussen schaduwen en geracialiseerde samenlevingen. Vervolgens geeft Mpumelelo het podium aan Snow terwijl hij haar interviewt over haar werk. Ten derde deelt hij drie eigen foto’s als visuele reactie op Phantom, open voor interpretatie. Ten slotte verzamelt Mpumelelo de lezer met een afsluitende verklaring van verwantschap. Het resultaat is een ongewone en verfrissende inkijk in een ontmoeting van twee kunstenaars via hun praktijk.

Iris Rijnsewijn was gegrepen door Cas Thorsens werk To Dress Up, een documentaire over genderidentiteit door de stemmen van drie verschillende onderwerpen. In plaats van de gezichten en lichamen te tonen die elk verhaal delen, reflecteert de film op persoonlijke connecties door middel van een reeks keramische sculpturen: gewone objecten die de ervaringen van de onderwerpen belichamen en tot leven brengen. Door deze objecten te transformeren en ermee te spelen door middel van kneedbare materialen, wordt de starheid van ‘normale’ categorieën en lichamen in twijfel getrokken. In gesprek met Cas onderzoekt Iris als queer kunsthistorica zelf de betekenis van dit werk.

Loading...